>>>  Laatst gewijzigd: 18 maart 2024   >>>  Naar www.emo-level-4.nl  
Ik

Filosofie en de waan van de dag

Start Filosofie Kennis Normatieve rationaliteit Waarden in de praktijk Mens en samenleving Techniek

Waarden en normen

Begrippen: Waardentegenstellingen

Het ordenen van waarden is ook om een andere reden wel nuttig: zo'n ordening kan bijvoorbeeld duidelijk maken, dat bepaalde waarden elkaar uitsluiten.

Wanneer ik bijvoorbeeld assertiviteit opvoer als een belangrijke sociale waarde, dan kan deze waarde in strijd zijn met een spirituele waarde als nederigheid maar ook met een andere sociale waarde als beleefdheid! Dit zou concreet kunnen betekenen dat persoon X verwacht dat persoon Y haar grenzen zelf zal aangeven, terwijl persoon Y dat uit beleefdheid of nederigheid tegenover die ander juist niet doet. Verschillende mensen kunnen dus een voorkeur hebben voor verschillende waarden, kunnen verschillende waarden nastreven. En in de praktijk kan dat tot allerlei misverstanden, ergernissen, en meer van die onaangename uitwisselingen leiden.

Maar ook op een andere manier kunnen waarden elkaar uitsluiten, namelijk wanneer één en dezelfde persoon in een bepaalde situatie tussen verschillende waarden moet kiezen die deze persoon toch allemaal nastreeft. Met andere woorden: wanneer er sprake is van een waardendilemma of moreel dilemma . Iemand kan bijvoorbeeld altijd de wenselijkheid verdedigd hebben van zowel naastenliefde als van waarheidsliefde. Maar wanneer zo iemand een goede vriend X heeft die ernstig ziek is en waarvan bekend is dat hij enorme moeite zou hebben met informatie over zijn slechte levensperspectief, dan kan naastenliefde betekenen dat die persoon aan het ziekbed aan X niet de waarheid zal vertellen als hij vraagt hoe hij er voor staat. In de praktijk van alledag komen dergelijke dilemma's vaker voor dan mensen zouden willen.